Ta ścieżka dydaktyczna o ewolucji reprezentuje ważne etapy w historii życia na Ziemi trwającej od 4100 milionów lat. Od pierwszych śladów życia po dzień dzisiejszy ścieżka ma długość 1000 m.
Z każdym metrem, z każdym dużym krokiem pokonuje się dobre 4 miliony lat, każdy milimetr to około 4000 lat, czyli czas, który minął od zbudowania piramid w Egipcie do dziś.
Poczuj na każdym kroku, ile czasu potrzeba było na rozwój życia na Ziemi, zanim — stosunkowo bardzo niedawno – powstali ludzie, istoty które mogły budować piramidy i latać na Księżyc.
Obraz własny gbs
Fundacja Giordano Bruno reprezentuje stanowisko „humanizmu ewolucyjnego” z etyczną podstawą „zasady równego uwzględniania interesów równej rangi”. Dlatego dyskryminujące ideologie są nie do pogodzenia z naszym światopoglądem. Jesteśmy przekonani, że wszystko we wszechświecie jest w porządku i że wszystkie jego stany, procesy i właściwości mają naturalne pochodzenie — w tym też ewolucja.
Informacje o stacjach są również dostępne w prostszym, przyjaznym dla dzieci języku na stronie evokids.de.
W Evokids jest też wiele innych interesujących informacji i materiałów dydaktycznych. Zajrzyj i sprawdź to!
Nawet małe dzieci w przedszkolu uczą się, że życie na ziemi rozwinęło się w ciągu sześciu dni, a ludzie są „jego ukoronowaniem”. Historia jest ładna, łatwa do zrozumienia nawet dla małych dzieci, ale pomimo tego jest błędna.
W jaki sposób faktycznie i zrozumiale się to wydarzyło, było badane i odkrywane przez naukę przez dobre 200 lat, a od tego czasu nieustannie dodawano nowe fragmenty wiedzy, które uzupełniają naszą wiedzę o rozwoju życia na Ziemi.
W żadnym wypadku nie jest tak, że wiemy wszystko lub prawie wszystko o ewolucji żywych istot zamieszkujących naszą planetę. Ale to, co na pewno wiemy, opiera się na procesach i prawach, które nie wymagają żadnych nadprzyrodzonych sił ani wpływów, i utwierdza nas w głębokim przekonaniu, że na tej ziemi wszystko przebiega poprawnie. My, regionalna grupa Giordano-Bruno-Stiftung (gbs-Ren-Neckar) jesteśmy grupą świeckich humanistów z regionu wielkomiejskiego, która postawiła sobie za zadanie ułatwienie zrozumienia rozwoju życia na ziemi ludziom, którzy nie są ekspertami na tym polu w sposób zrozumiały i łatwo przyswajalny.
Nasze poglądy na temat rozwoju życia po raz pierwszy oparli na podstawach naukowych około 160 lat temu Charles Darwin i Alfred Russel Wallace, których główne założenia są nadal aktualne i zawarte w teorii ewolucji. Oczywiście teoria ta, która zajmuje się rozwojem różnych form życia na Ziemi, ale nie wyłanianiem się samego życia z materii nieożywionej, podlegała z czasem różnym modyfikacjom i zmianom w szczegółach. W zasadzie jednak pozostała niezmieniona. W dwóch krótkich zdaniach można podsumować teorię ewolucji następująco:
- Dziedziczne zmiany w organizmach zachodzą przypadkowo poprzez zmiany w ich składzie genetycznym, np. podczas podziału komórki.
- Zmiany te podlegają procesowi selekcji, który daje organizmom najlepiej przystosowanym do ich środowiska przewagę w zakresie przetrwania i rozmnażania.
Wyjaśniamy to bardziej szczegółowo w naszym tekście wprowadzającym na temat ewolucji.
Teoria ewolucji nie jest hipotezą!
Aby uniknąć powszechnego nieporozumienia: w potocznym języku teoria jest rozumiana jako nieudowodnione twierdzenie lub wyobrażenie o tym, jak proces lub mechanizm mógłby działać bez wykazania, że tak jest.
Tak nie jest w przypadku teorii naukowych. Wręcz przeciwnie: aby twierdzenie naukowca stało się w pierwszej kolejności hipotezą, musi być dostępny model wyjaśniający, który może wyjaśnić dalsze procesy, stany lub zmiany niezależnie od pierwotnego procesu. Dopiero przy powtarzalnym przewidywaniu nieznanych wcześniej procesów i ich potwierdzeniu hipoteza staje się teorią. Taki system naukowo uzasadnionych stwierdzeń jest używany do opisywania fragmentów rzeczywistości i leżących u jej podstaw praw, do prognozowania przyszłości lub do wyjaśniania, jak dany stan końcowy rozwinął się ze znanych etapów wstępnych.
Dobrze znanym przykładem teorii naukowej jest Ogólna teoria względności Alberta Einsteina (OTW. Podobnie jak w przypadku teorii ewolucji (TE), OTW nie może być ogólnie udowodniona, ale obie musiałyby zostać obalone (sfalsyfikowane) pojedynczym odkryciem, którego nie można wyjaśnić tymi teoriami. Próby ich obalenia są słusznie ciągle podejmowane, lecz to się jeszcze nie udało, co świadczy o jakości tych teorii.
Ta droga ewolucji
Przedstawiony tu projekt jest próbą przeniesienia niewyobrażalnie długiego okresu 4 600 000 000 lat istnienia Ziemi, o ile wiemy, na odległość dobrego kilometra. W tej skali jeden metr to okres 4,1 miliona lat, a 1 milimetr odpowiada 4100 lat, czyli mniej więcej tyle, ile minęło od zbudowania egipskich piramid.
Znaczące zmiany lub wydarzenia w ewolucji (lub znaleziska skamieniałości lub inne dowody tych zmian) są wskazane i opisane na tablicach wzdłuż tej ścieżki.
Poszczególne punkty ścieżki nie reprezentują bezpośredniego rozwoju od początku życia do nas, ludzi. Raczej wybierają znaleziska skamieniałości dokumentujące ważne wydarzenia i rozwój dużego i intensywnie rozgałęzionego drzewa ewolucyjnego, które silnie ukształtowało nasz świat w obecnej postaci i bez którego my, ludzie, nie istnielibyśmy na Ziemi.
Chociaż zdecydowanie nie wszystkie znaczące stopnie rozwoju można by wyróżnić własnym kamieniem milowym, jasne jest, że tempo rozwoju ewolucyjnego wzrosło wykładniczo i zmiany zachodziły w coraz krótszych odstępach czasu.
Często następowały dramatyczne cięcia w rozwoju życia, przy czym nie dało się dostrzegać jakichkolwiek nienaturalnych wpływów. Tych cięć, które nazywamy masowymi wymieraniami, była z pewnością niezliczona ilość. Sześć najważniejszych z nich jest specjalnie zaznaczonych na tablicach. O ile nam dotychczas wiadomo, większość z nich była spowodowana ekstremalnymi wahaniami temperatury w krótkich okresach czasu, a przyczyny tych wahań temperatury były bardzo różne. Przykładami są wzrost lub spadek stężenia CO2, występowanie tlenu w atmosferze, ale także erupcje wulkanów, uderzenia meteorytów czy przesunięcia kontynentów. W ostatnim z tych wielkich zagład około 65 milionów lat temu wyginęły dinozaury i wiele innych grup zwierząt i roślin.
Nie wiemy, czy obecnie znów jesteśmy na początku masowego wymierania. Wskazuje jednak na to niewątpliwie dający się zmierzyć szybki wzrost średniej temperatury ziemskiej atmosfery, spowodowany m.in. przez nas, ludzi.